بررسی گونه های تشبیه در مثنوی مولوی

مولانابرای بیان معانی شگرف هستی به قوه ی تخیل سیّال وبی کران خود متوسل شده وازطریق تصاویری که آفریده است حاق مطلب رابه خوبی ادا کرده است.. ازویژگی های تصاویرمولاناوجودحرکت وحیات درتمام عناصری است که درشعرمولانابه کاررفته است،آنچنان که حتی تصاویرعاریتی- که درشعر دیگران هیچ پویایی ندارند- در شعر مولانا جان می گیرندوبه حرکت درمی آیند. تنوع درتصاویرمثنوی بسیارزیاد است واین حاصل گسترشی است که درقلمروموضوعات مثنوی وجود دارد. تشخیص نیزدرتصاویرشعری مثنوی باآنچه درشعردیگران تحقق یافته متمایزاست،بدین گونه که درمثنوی حیات وحرکت بارزتر است؛آنچنان که به اعتباری تعبیر تشخیص را به تصاویرشعری مولانا مخصوص می دارد. دربررسی استعاره های مثنوی هم به این نتیجه می رسیم که درآن، ازهمه ی انواع استعاره های معمول به کاررفته وشواهد امثال انواع آنها دررساله آمده است ولی علاوه برآنها دراین مبحث نیز به تازه هایی برمی خوریم که به مثنوی منحصر دانسته شده و نام هایی به آنها اختصاص داده شده است. درتحلیل محتوایی مثنوی نیزابتدا تحرک وپویایی تصاویرمثنوی موردتحقیق قرارگرفته که برای این کارنخست ازاشعاردوره های آغازین شعرفارسی مثال هایی آورده شده،سپس به تعریف تحرک وپویایی پرداخته شده،عوامل مو?ثردرپویایی درتصاویرشعری؛یعنی:افعال،تشخیص،تضاد وتشبیه معرفی وموردبحث وبررسی قرار گرفته است. ازآنجاکه برای کشف میزان توانایی شاعران دراستفاده ازطبیعت برای بیان مقصود،موادسازنده ی تصاویرشعری آنهارا بررسی می کنند؛ دراین رساله موادسازنده ی تصاویرمثنوی مورد بررسی قــرار گرفته تامعلوم شودکه مولانا چگونه باتصویرسازی توانسته است مسائل موردنظرخـودرا به مستمعان القا کند. چون منبع اصلی مولانا درسرودن مثنوی قرآن کریم بوده وبه احادیث نیزتوجه ونظر تمام داشته است،بسیاری ازتصاویرقرآن واحادیث درمثنوی بازتاب داشته که شیوه های مختلف اقتباس این تصاویرازقرآن دررساله آمده است.